15 listopada we włocławskiej siedzibie Stowarzyszenia przy okazji wyborów delegatów na Walne Zebranie Oddziału Okręgowego w Toruniu, odbyło się kolejne z serii spotkań poświęconych wydarzeniom rozgrywających się na ziemiach polskich przed stu laty.
Spotkanie otworzyła Przewodnicząca Oddziału we Włocławku – Katarzyna Kluzik, witając zaproszonych gości, w tym m.in. Przewodniczącego O/O w Toruniu – Piotra Hoffmanna. W temat wykładu „1918. Polskie drogi do Niepodległości” wprowadził uczestników spotkania dr Jan Wiśniewski, związany zawodowo z Uniwersytetem Mikołaja Kopernika w Toruniu oraz Wyższą Szkołą Kultury Społecznej i Medialnej. W wystąpieniu przedstawił heroizm społeczeństwa polskiego, którego sytuacja po zakończeniu I wojny światowej była niezwykle trudna:
– W ciągu 4 lat Wielkiej Wojny, jak mówiono na I wojnę światową, zginęło 500 tys. Polaków służących w armiach zaborczych, a mówimy tu tylko o latach 1914-1918, w wyniku rabunkowej gospodarki wycięto ok. 70% polskich lasów, zniszczono ok. 60% mostów, sam Włocławek w wyniku walk trzykrotnie przechodził z rąk do rąk, stanowiąc ważny punkt na froncie niemiecko-rosyjskim – mówił dr Wiśniewski.
– Miasto bardzo ucierpiało, ponieważ za każdym razem Rosjanie wycofując się z niego stosowali taktykę spalonej ziemi. W ten sposób zniszczeniu uległ most łyżwowy, tory, magazyny i remiza kolejowa oraz most drogowy na rzece Zgłowiączce. Poważnym uszkodzeń uległ pochodząca z 1908 roku wieża ciśnień i budynek dworca. Podpalono koszary przy ul. Żytniej. Rosjanie spalili też cysterny naftowe fabryki Nobla oraz wywieźli zawartość kasy miejskiej – dodał.
11-13 listopada 1914 r. pod Włocławkiem doszło do zwycięskiej dla Niemiec bitwy, która rozpoczęła 4-letnią okupację miasta, a także została wykorzystywana na potrzeby propagandy wojennej. Znana jest w niemieckiej historiografii jako Schlacht bei Wloclawek i była upamiętniana m.in. na okolicznościowych pocztówkach.
W wykładzie nie zabrakło również odniesień do osób, które miały bezpośredni wpływ na odzyskanie niepodległości Polski, a których podobizny umieszczono na okolicznościowej wystawie „Dumni z Polski” stworzonej przez Regionalny Ośrodek Debaty Międzynarodowej w Toruniu. Wśród nich znalazł się Józef Piłsudski – pierwszy naczelnik Państwa Polskiego; Roman Dmowski i Ignacy Jan Paderewski, reprezentanci kraju podczas traktatu pokojowego w Wersalu; Wincenty Witos, wieloletni prezes PSL i trzykrotny premier, Wojciech Korfanty – organizator Powstania Wielkopolskiego i Powstań Śląskich oraz Ignacy Daszyński – socjalista, premier RP. Pomimo różnic ideologicznych i niekiedy wzajemnej niechęci, wszystkich ich łączył jeden cel – powstanie niezależnej Polski, czego tak naprawdę nie końcem, a początkiem był 11 listopada 1918 r.
Szymon Szczęsny (fot.)
