IV Tydzień Refleksji nad Kulturą Duchową, którego tematem były „Sekularyzacja i postsekularyzm” już za nami. Fundacja Pionowy Wymiar Kultury we współpracy z Katolickim Stowarzyszeniem „Civitas Christiana” w Toruniu przygotowała dla wszystkich zainteresowanych tematem i duchowym kultury, wiele interesujących wydarzeń.
Już w poniedziałek 4 grudnia miejsce miało Forum Młodych Humanistów, odbywające się pod hasłem „Czy wierzyć w Boga to obciach?”. Żywa dyskusja sprowokowała rozmówców do wielu ciekawych i ważnych spostrzeżeń. Wśród wielu zagadnień, jakie pojawiły się w odniesieniu do głównego tematu, usłyszeć można było m.in. refleksje dotyczące wystrzegania się chrześcijańskiego kiczu, stereotypizacji instytucji Kościoła, jak i osób wierzących, a także dotarcia do istoty religijnych zachowań w opozycji do traktowania ich powierzchownie.
Wtorek stanął pod znakiem wystawy-eksperymentu „Tabula rasa – wartości zabarwiają nasze życie”. W Domu Muz zawisły białe płótna z etykietkami, które zdradzały tytuł prac, które stworzyć mogli sami odwiedzający. Projekt miał skłonić gości do refleksji nad tym, w jaki sposób dziś są budowane wartości (do nich odnosiły się podpisy pod obrazami), w świecie niejednolitym, pełnym indywidualnych przekonań i wreszcie poddanym procesom sekularyzacyjnym. Jego celem było zobrazowanie trudności wynikających z różnic wyznawanych stanowisk, problemów z pogodzeniem osobistych hierarchii wartości we współczesnym społeczeństwie.
Kolejnego dnia odbyła się arcyciekawa debata „Czas niewiary? Rozmowa o sekularyzmie i postsekularyzmie”, w której udział wzięli ks. prof. Andrzej Draguła oraz prof. Agata Bielik-Robson. Rozmówcy m.in. podkreślali znaczenie religii podczas procesów cywilizacyjnotwórczych, takich jak powstanie prawa szanującego człowieka jako jednostkę. Prof. Agata Bielik-Robson podkreślała, że tendencje postsekularne, przywracające pozycję religii są odpowiedzią na pesymistyczną filozofię dwudziestego wieku i odpowiedzią na „wielką duchową potrzebę człowieka”. Ks. prof. Andrzej Draguła zauważył np., że symbole religijne wciąż oddziałują bardzo mocno w przekazach audiowizualnych, co świadczy o tym, że sama religia cały czas silnie rezonuje w świadomości społecznej.
Tego samego dnia odbył się wernisaż wystawy „Blask iluminacji”, na której swoje prace iluminatorskie zaprezentowała Barbara Bodziony. Odwołujące się do starej tradycji, piękne i dogłębnie przemawiające do widza dzieła można podziwiać w Muzeum Diecezjalnym w Toruniu. Wernisaż został poprzedzony refleksyjnym koncertem śpiewu gregoriańskiego oraz wprowadzającym, bardzo entuzjastycznym wykładem dr Magdaleny Łanuszko, dotyczącym średniowiecznego iluminatorstwa.
Czwartek stał się dniem poezji za sprawą Krzysztofa Kuczkowskiego i prof. Wojciecha Kudyby, związanych z czasopismem literackim „Topos”. Uczestnicy mogli zapoznać się z twórczością gości, historią powstania „Toposu” i charakterem czasopisma, ale także posłuchać refleksji na temat postsekularnych tendencji w poezji.
Przedostatniego dnia Tygodnia Refleksji nad Kulturą Duchową wysłuchać można było wykładu dr Agaty Wytykowskiej zatytułowanego „Sens życia – działanie poprzez wartości”. Refleksja aksjologiczna w czasach sekularyzacji jest bardzo potrzebna. Prelegentka zauważyła m.in., że właściwie przeżywanie wartości prowadzi do uzyskania poczucia sensu życia, a u ludzi nieposiadających żadnego rodzaju wiary w transcendencję jest to bardzo trudne.
Finałowym wydarzeniem był pokaz filmów krótkometrażowych nagrodzonych podczas ostatnich edycji Dominikańskiego Festiwalu Filmowego „Slavangard”, a także spotkanie z organizatorami festiwalu. Miniatury stworzone przez nieprofesjonalnych twórców zaskoczyły widzów kreatywnością i bardzo wysokim poziomem technicznym stając się jednocześnie wspaniałym zakończeniem Tygodnia Refleksji.
Kolejny raz w bogatej kulturalnej ofercie Torunia zagościło wydarzenie, które pobudza do myślenia o kondycji współczesnego świata, kultury, człowieka, a nie mogłoby się odbyć bez życzliwości i wsparcia: Katolickiego Stowarzyszenia „Civitas Christiana”, Duszpasterstwa Akademickiego „Studnia”, Muzeum Diecezjalnego w Toruniu, Dominikańskiego Festiwalu Filmowego „Slavangard” oraz Centrum Sztuki Współczesnej „Znaki czasu”. Pozostaje tylko czekać na kolejną, już piątą, edycję Tygodnia Refleksji nad Kulturą Duchową.
Wojciech Jasiński, fot. Mateusz Napiórkowski